قدس آنلاین: چند روز پیش رسانه‌های آمریکا نوشتند دولت آمریکا می‌خواهد در آخرین گام، تحریم‌ها علیه صنایع و نفت ایران را به تروریسم گره بزند تا حتی اگر بایدن رئیس‌جمهور شد، نتواند به آسانی و سریع این تحریم‌ها را بردارد، اما تلاش بیهوده در حالی است که از چند روز پیش اخباری مبنی برافزایش فروش نفت ایران توسط رسانه‌های غربی نیز منتشر شده بود.
رسانه‌های آمریکایی اعتراف کرده بودند ایران به روش جالبی برای دور زدن تحریم‌های نفتی مبادرت کرده و با ردیابی غیرممکن، صادرات نفتی خودش را در حال افزایش دادن است!
بنابراین افزایش فروش نفت به مشتریانی که هنوز برای تأمین بخشی از انرژی موردنیازشان چشم به واردات نفت از ایران دارند، تحریم‌های خزانه‌داری آمریکا را پیش از اعمال، به یک گزاره شکست‌خورده تبدیل کرده است.
سازماندهی یک شبکه غیررسمی برای فروش نفت
اکبری، مدیر گروه نفت اندیشگاه تحلیلگران انرژی در گفت وگو با قدس، این تحریم‌ها را آخرین گام‌های دولت آمریکا می‌داند که بیشتر از آنکه جنبه عملیاتی داشته باشد، جنبه روانی دارد. اکبری با یادآوری اینکه در دو سال گذشته با کاهش صادرات و درآمدهای ارزی، تحریم‌های آمریکا به حالت اشباع رسیده و بیشتر از این اثرگذاری ندارد، معتقد است: آمریکا حربه قوی‌تری در دست ندارد که بخواهد آن را رو کند، برای همین خودشان نیز اذعان دارند تحریم‌های جدید کارکرد عملیاتی برای پروژه تحریم ایران ندارد؛ چرا که عملاً کشور در حالت دفاعی قرار گرفته و آرایش قبلی خودش را تغییر داده است. محمدرضا اکبری از سازماندهی یک شبکه غیررسمی برای فروش نفت کشورمان سخن می‌گوید و آن را مشابه سازوکاری می‌داند که در اوج تحریم‌های دور قبل آمریکا، سازمان ملل و اتحادیه اروپا در اواخر سال ۹۲ در کشور شکل گرفته بود.
مدیر گروه نفت اندیشگاه تحلیلگران انرژی می‌گوید: ما در دور قبلی تحریم یک شبکه غیررسمی برای دور زدن تحریم‌ها و انتقال پول آن تشکیل داده بودیم که این شبکه در دو سالی که آمریکا از برجام خارج شده به مرور شکل گرفته و کار می‌کند گواه آن نیز خبرهای رسمی از گمرک چین و خبرهای غیررسمی از افزایش فروش نفت و فراورده‌های نفتی و بازگشت ارز صادراتی در داخل کشور منتشر شده است.
تحریم‌های جدید بدون کارکرد عملیاتی
مدیر گروه نفت اندیشگاه تحلیلگران انرژی تأکید می‌کند: حالا خطری که کشور را تهدید می‌کند این است که برخی تصمیم‌های سیاسی موجب تغییر ریل‌گذاری در این مسیر شود، از جمله اینکه اقتصاد را بخواهند شرطی کنند یا اینکه تصمیم‌های داخلی را به انتخابات آمریکا گره بزنند و این خطری است که می‌تواند شبکه‌ای را که تاکنون شکل گرفته دوباره اسیر فرضیه‌های شرطی کرده و موجب اختلال در سازوکاری بشود که به خوبی کار می‌کند.
مسیر فروش نفت و درآمد ارزی باز است
اکبری می‌گوید: ما نشان دادیم با تحریم آمریکا هم می‌توانیم مسیر فروش نفت و درآمد ارزی را باز نگه داریم، این راه آسانی نیست، اما پالس مثبتی به دنیا فرستادیم که با مقاومتی که می‌کنیم نه‌تنها به سمت فروپاشی نمی‌رویم بلکه به سمتی حرکت می‌کنیم که اقتصادمان را قوی‌تر می‌کند تا جایی که عملاً پس از مدتی تحریم در این زمینه‌ها دیگر کارساز نباشد و هر چقدر این زمان طولانی‌تر شود ایران می‌تواند حلقه‌های تحریم را بگشاید و کشورهای دیگری نیز برای مراوده پیشگام شوند.
کاهش اثر و دقت تحریم‌ها با عدم تصویب FATF
مسعود براتی، کارشناس روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ما نیز درباره دلیل افزایش صادرات نفتی ایران به موضوع FATF اشاره می‌کند و می‌گوید: کارکرد و مأموریت نهاد FATF ایجاد شفافیت در فضای روابط بین‌بانکی و بین‌الملل است و هدفش را هم مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم بیان می‌کند. تمام توصیه‌های این نهاد حول این مأموریت‌ها تبیین شده است. طبیعی است وقتی این توصیه‌ها در کنار تحریم‌های ثانویه آمریکا و همچنین تحریم‌های مالی و اقتصادی قرار می‌گیرد، یک نوع مکمل تحریم‌ها عمل می‌کند و موجب افزایش شدت اثر و دقت تحریم‌ها می‌شود. حالا در شرایطی که ما در جنگ اقتصادی هستیم و تحریم‌های آمریکا حتی در زمان برجام نیز کاملاً برنداشته نشد و با خروج ترامپ از برجام نیز توسعه یافت، طبیعی است ما اقداماتی که تکمیل‌کننده تحریم‌هاست و کمک می‌کند به اثرگذاری بیشتر تحریم‌ها را انجام ندهیم. حالا به طور مشخص تکمیل نکردن آن برنامه اقدام که FATF از ایران مطالبه کرده بود، یک اقدام عاقلانه بود.
این کارشناس می‌افزاید: نکته مهم این است که وقتی کلیت حاکمیت کشور نشان می‌دهد که متوجه این موضوع هست و می‌داند نباید در زمان تحریم‌ها اقداماتی بکند که سبب افزایش اثرگذاری تحریم‌ها می‌شود، این توسط فعالان اقتصادی در سراسر جهان فهم می‌شود.
پیامی که به خریداران نفت مخابره شد
براتی با بیان اینکه شبکه‌هایی که در حوزه دور زدن تحریم‌ها کار می‌کنند، می‌دانند اگر یک کشوری استانداردهای فتف را به طور جدی عمل کند، نمی‌توانند با آن کشور مراوداتی در این زمینه داشته باشند، می‌افزاید: کشور ما با عدم‌تصویب کنوانسیون‌ها و فتف نشان داد که ایران تصمیم گرفته به طور جدی مقابل تحریم‌های اقتصادی آمریکا بایستد و این اراده سبب شد تا روابطی درباره دور زدن تحریم‌ها به‌ویژه در حوزه فروش نفت شکل بگیرد. طبق آمار خود غربی‌ها فروش نفت ایران افزایش پیدا کرده و چین نیز بدون نگرانی از افزایش خرید نفت از کشورمان صحبت می‌کند.
وی تصریح می‌کند: وقتی کشور و کلیت حاکمیت کشور نظرش را درباره فتف بیان می‌کند و با عدم‌تصویب معاهدات نشان می‌دهد که متوجه نسبت این استانداردها با تحریم‌های اقتصادی هست، این موجب ایجاد همکاری‌های مختلف در بحث مقابله با تحریم می‌شود و کمک کرده است تا ما بتوانیم ساختارهای مقابله با تحریم‌ها را ایجاد کنیم.
این کارشناس با اشاره به اینکه هر چقدر ریسک افشای اطلاعات کمتر باشد، هزینه دور زدن تحریم هم کمتر می‌شود، تأکید می‌کند: فعالانی که در عرصه تحریم کار می‌کنند، اطمینان پیدا کرده‌اند که اگر با ایران همکاری بکنند اطلاعاتشان پنهان می‌ماند و این پیام مهمی است که به آن‌ها مخابره شده و کمک می‌کند تا هزینه تحریم‌ها برای ما نیز کاهش پیدا کند.
براتی می‌افزاید: فشار بسیار زیادی وارد شد تا فروش نفت ما به صفر برسد، ولی از آن به بعد ما کاملاً در ساختار مقابله با تحریم و دور زدن داریم نفت می‌فروشیم، یعنی ما فراورده‌های نفتی را در بورس انرژی و رینگ صادراتی آن می‌فروشیم که یک اقدام کاملاً خنثی‌کننده تحریم‌هاست و خود نفت را نیز در شبکه غیررسمی به فروش می‌رسانیم که این مدل‌ها نسبت به تحریم مصونیت دارند. این امر به اعتبار آمریکا خدشه وارد کرده و برایش سخت است که شاهد این باشد، با وجود اینکه ادعا می‌کند کسی از ایران نفت نمی‌خرد، واقعیت طور دیگری رقم می‌خورد.
حذف وابستگی به بودجه نفتی
با این تفاسیر خوب است بدانید ایران در زمان توافق برجام توانسته بود تولید نفت را به بیش از چهار و نیم میلیون بشکه در روز و صادرات را به بیش از ۲میلیون بشکه برساند که با بازگشت تحریم‌ها به مرور این میزان کاهش چشمگیری یافت، اما سبب شد کشور برای نخستین بار زندگی بدون اتکای بودجه به درآمدهای نفتی را تجربه کند. این فرصت مغتنم کشور را از خام‌فروشی نفت دور کرد و ضرورت توجه بیشتر به تولید پتروشیمی‌ها و سرمایه‌گذاری در این صنعت را به متولیان این عرصه یادآوری کرد.
نظر شما